Oorlog

‘Ga je pake en beppe eens interviewen over de Tweede Wereldoorlog’. Deze opdracht kreeg ik op de Mavo in Damwâld van mijn geschiedenisleraar, meneer Corporaal. Ik was veertien jaar en mijn pake en beppe – Herman en Janke Annema – hadden de oorlog als jongeren meegemaakt, dus zij konden er goed over vertellen.

Zij vertelden over de evacuees die ze in huis hadden gehad, over de razzia’s én over de massa-executie bij de Woudweg in Dokkum. Mijn pake legde uit dat de aanleiding een verzetsactie was bij de Falom. Zelf woonden ze in Damwâld, precies tussen deze twee plaatsen in.  ,,Het was verschrikkelijk. Iedereen had het erover dat twintig onschuldige mannen bij Dokkum waren doodgeschoten’’, zei mijn beppe.

Toen ik in 2005 als redacteur bij de Nieuwe Dockumer Courant begon kreeg ik al snel meer details te horen over deze vreselijke gebeurtenis. Elk jaar op 22 januari werden de slachtoffers in Dokkum herdacht. En nog steeds.

Eenmaal inwoner van Ee kreeg één van de slachtoffers voor mij een gezicht: dokter Jarl Ruinen. Ik hoorde dat hij tijdens de oorlog vele Joodse onderduikers aan een adres heeft geholpen en dat de inwoners van Ee allemaal een foto van hem op de schoorsteenmantel hadden staan nadat hij was doodgeschoten. Als eerbetoon aan hun geliefde huisarts.

Nu onze kinderen naar basisschool De Gearing in Ee gaan, herdenken we elk jaar op 4 mei dokter Ruinen bij het monument schuin tegenover onze woning, bij de ‘tsjerke op de terp’. De familie Ruinen is elk jaar bij de herdenking aanwezig. Het grijpt me aan als ik hen zie. De oorlog komt op deze manier steeds dichter bij, ook al is het dit jaar al 75 jaar geleden dat we bevrijd zijn.

,,Hawwe pake en beppe de oorloch ek meimakke?’’, vroeg onze oudste dochter van 8 jaar laatst, naar aanleiding van een kinderboek dat ze las over de oorlog. ,,Dyn pake en beppe net, mar dy fan my wol’’, zei ik. Tegelijkertijd besefte ik dat de verhalen steeds verder van de kinderen af komen te staan, want mijn pake en beppe zijn al overleden. Veel kinderen kunnen niets meer vragen aan mensen die de oorlog zelf bewust hebben meegemaakt.

Daarom hebben we in Ee dit jaar de handen ineen geslagen. Met een betrokken groep dorpsbewoners proberen we het oorlogsverhaal vast te leggen door de ogen van een kind. Voor en in samenwerking met de kinderen. Er komt een film, een boek en een lied. Met als hoofdpersoon dokter Ruinen. Volgende week is het precies 75 jaar geleden dat hij bij Dokkum werd vermoord. Maar in Ee zullen we hem nooit vergeten!

Klasina van der Werf

PS: Heeft u ook een bijzonder verhaal over de Tweede Wereldoorlog dat u graag aan de redactie wilt vertellen? Laat het ons weten via redactie@westereender.nl
Bron: De Westereender, 15 januari 2020

22 januari 2020